هرچند ملاسما بیماری خطرناکی نیست، اما می‌تواند موجب خجالت و تضعیف اعتماد به نفس فرد شود. ملاسما لکه‌های قهوه‌ای تیره‌ای است که در مناطق در معرض نور آفتاب و معمولاً در پوست صورت ظاهر می‌شود. این عارضه در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است.

علائم ملاسما

ملاسما باعث بروز لکه‌هایی تیره‌تر از رنگ عادی پوست شما می‌گردد. این لکه‌ها که به‌طور معمول بر روی صورت ظاهر می‌شوند، متقارن بوده و در هر دو طرف صورت یکسان هستند. ملاسما در مناطق دیگر بدن نیز که اغلب در معرض نور آفتاب قرار می‌گیرد، می‌تواند توسعه یابد.

علت‌ها و عوامل ملاسما

کاملاً روشن است که چه عاملی باعث بروز لک‌های ملاسما می‌شود‌. افراد دارای پوست تیره‌تر نسبت به افراد دارای پوست روشن بیشتر در معرض ملاسما قرار دارند. حساسیت به استروژن و پروژسترون نیز با این بیماری ارتباط دارد. به عبارت دیگر قرص‌های ضدبارداری، حاملگی و هورمون‌درمانی می‌تواند نقطه‌ی آغاز ملاسما باشد. استرس و بیماری تیروئید نیز از علل ملاسما شمرده می‌شود.

درمان ملاسما در کلینیک ما

میکرودرم ابریژن و درم ابریژن

در طی این درمان‌ها، لایه‌ی سطحی پوست به تدریج زدوده می‌شود و پوستی تمیز و بدون ملاسما به جای آن رشد می‌کند. هر دو روش درم ابریژن و میکرودرم ابریژن، روشهای پزشکی مبتنی بر "سایش" لایه‌ی سطحی پوست با استفاده از مواد ساینده  برای رفع لک صورت هستند. در روش میکرودرم ابریژن، از کریستال‌های بسیار ریز استفاده می‌شود. این کریستال‌ها بسیار ساینده هستند، به همین دلیل امروزه استفاده از این روش رایج‌تر است. در طی میکرودرم ابریژن این کریستال‌های بسیار ریز با عمل سایش خود سلول‌های مرده پوست را زدوده و سپس از سطح پوست ساکشن و مکیده می‌شوند. همزمان با بین رفتن سلول‌های مرده‌، لایه‌ی سطحی و دارای لک‌های ملاسما زدوده شده و لیفت می‌گردد. شما معمولاً می‌توانید حدوداً پنج جلسه (با فاصله‌ی دو تا چهار هفته) میکرودرم ابریژن را انجام دهید. اگر علت زمینه‌ای ملاسمای خود را درمان نکنید، می‌توانید یک درمان نگهدارنده را هر چهار تا هشت هفته انجام دهید.

درمان با لیزر

اگر می‌خواهید برای درمان لکه های صورت از لیزر استفاده کنید، به دنبال درمان با یک لیزر دوگانه ترمیمی و یا فراکشنال باشید که تنها لک‌ها را در سطح پوست (به جای لایه‌های عمیق‌تر) مورد هدف قرار می‌دهد. همچنین باید مطمئن شوید که پزشک شما در انجام این روش دارای تجربه و مهارت کافی است.

همچنین شواهدی وجود دارد که میکرودرم ابریژن و لیزردرمانی می‌تواند نتایج مثبت و اثرات طولانی مدت را ارائه دهد. روش نوردرمانی با پالس شدید، روشی ملایم‌تر از درمان با لیزر است، اما به طریق مشابهی عمل می‌کند. در این روش، امواج نور مناطق پیگمانته و لکه‌های پوست را هدف قرار داده و آنها را برطرف می‌سازد.

پلینگ شیمیایی

پلینگ شیمیایی روشی است که از اسید گلیکولیک یا یکی دیگر از مواد شیمیایی مشابه، برای سایش و زدودن لایه‌ی ملاسمای پوست استفاده می‌شود. این مواد شیمیایی مایع بر روی پوست اِعمال شده و سوختگی شیمیایی خفیفی را ایجاد می‌کنند. با زدودن لایه‌های سوخته پوست، یک لایه‌ی تازه و بدون ملاسما به جا می‌ماند. در حالی که اسید گلیکولیک یکی از رایج‌ترین گزینه‌های مورد استفاده است، گزینه رایج دیگر اسیدتری کلرواستیک است که یک ترکیب مشابه سرکه می‌باشد. هر چند لایه برداری با این ماده شیمیایی می‌تواند کمی دردناک‌تر باشد، اما گزینه‌ی درمانی مناسبی برای موارد شدید ملاسما است.

درمان با داروهای موضعی

پزشک شما ممکن است کرم‌هایی مانند آستروئیدهای موضعی را برای لایه‌برداری و روشن شدن پوست شما تجویز کند. اگر این کرم‌ها موثر واقع نشود، گزینه‌های پلینگ شیمیایی، درم ابریژن و میکرودرم را به شما توصیه خواهد کرد. این درمان‌ها با زدودن لایه‌ی سطحی پوست می‌توانند به روشن شدن لکه‌های تیره‌ی پوست شما کمک کنند.

کرم هیدروکینون

هر چند برخی از داروهای موضعی حاوی این ماده می‌تواند به صورت آزاد و بدون نسخه خریداری شوند، متخصص پوست ما می‌تواند نسخه قوی‌تری را که در روشن کردن پوست شما مؤثرتر است، تجویز نماید.

هیدروکینون به شکل کرم، لوسیون، ژل، یا مایع در بازار عرضه می‌شود. این ماده با توقف فرایند شیمیایی طبیعی در پوست شما که مسئول ایجاد ملانین است، عمل می‌کند. از آنجا که ملانین رنگ تیره‌ی پوست را ایجاد می‌کند، با توقف تولید آن، مقدار رنگدانه‌های تیره مربوط به ملاسما نیز کاهش می‌یابد.

داروهای روشن کننده‌ی ثانویه (کورتیکواستروئیدها و ترتینوئین‌ها)

هر چند در بسیاری از موارد، هیدروکینون به عنوان یک درمان اولیه استفاده می‌شود، متخصص پوست ما ممکن است داروی روشن کننده‌ی ثانویه‌ی پوست را تجویز کند که می‌تواند تأثیر درمانی قوی‌تری داشته باشد.

از جمله درمان‌های ثانویه که اغلب استفاده می‌شود، ترتینوئین‌ها و کورتیکواستروئیدها می‌باشد. هر دو ماده برای سرعت بخشیدن به روند پوسته ریزی سلول‌های مرده و جایگزینی سلول‌های جدید پوست استفاده می‌شود.

کرم‌های سه گانه

متخصص پوست ما ممکن است "کرم سه گانه" را برای شما تجویز کند که فرمول آن حاوی ترتینوئین، کورتیکواستروئید و هیدروکینون است.

گزینه‌های دیگر شامل اسید آزالائیک یا اسید کوجیک است که سرعت تولید رنگدانه‌های تیره‌ی پوست را کاهش می‌دهد.

روش‌های پیشگیری از ملاسما

محافظت از پوست خود در برابر خورشید

از کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنید و سایر اقدامات لازم برای محافظت از پوست خود در برابر نور خورشید را انجام دهید. انجام این کار می‌تواند از شیوع ملاسما جلوگیری کرده و نیز احتمال بدتر شدن ملاسمای فعلی را کاهش دهد. استعمال کرم‌های ضدآفتاب باید 20 دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید باشد. یک کرم ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر را انتخاب کنید که حاوی یکی از مواد مغذی پوست مانند "روی" باشد. همچنین می‌توانید روش محافظت "مضاعف" را امتحان کنید. یعنی برای حفاظت بیشتر پوست خود، یک لایه از کرم ضد آفتاب با SPF 15 را در زیر یک لایه از کرم ضدآفتاب با SPF 30 روی پوست خود بمالید.

استفاده از کلاه لبه پهن و عینک آفتابی بزرگ

برای حفاظت بیشتر صورت خود می‌توانید از عینک آفتابی و کلاه لبه پهن استفاده کنید. اگر ملاسمای شما شدید است، بهتر است پیراهن آستین بلند و شلوار بپوشید.

حفظ آرامش و دوری از استرس

استرس می‌تواند عدم تعادل هورمونی را بدتر کند و اگر عدم تعادل هورمونی علت ملاسمای شما باشد، پیدا کردن راه‌هایی برای کاهش استرس می‌تواند به درمان ملاسمای شما کمک کند. اگر حفظ آرامش برای شما مشکل است، روش‌هایی مانند مدیتیشن و یوگا می‌تواند به شما کمک کند. اگر این روشها برای شما موثر و یا جذاب نباشد، به سادگی می‌توانید زمانی را برای لذت بردن از کارهای مورد علاقه‌ی خود (مثلاً پیاده روی در پارک، مطالعه و یا دوش گرم) اختصاص دهید.

تهیه یک کرم هیدروکینون (بدون نسخه)

این پماد یک داروی روشن کننده‌ی پوست است که باعث محو شدن لک‌های ملاسما می‌شود.

هیدروکینون به شکل کرم، لوسیون، ژل، یا مایع در بازار عرضه می‌شود. این ماده با متوقف کردن فرایند شیمیایی طبیعی در پوست شما که مسئول ایجاد ملانین است، عمل می‌کند. از آنجا که ملانین رنگ تیره‌ی پوست را ایجاد می‌کند، با توقف تولید آن، مقدار رنگدانه‌های تیره مربوط به ملاسما نیز کاهش می‌یابد.

حتی کرم هیدروکینون حاوی کمی ضدآفتاب نیز موجود است. بنابراین اگر می‌خواهید در حین درمان ملاسما از پوست خود هم محافظت کنید، کرم هیدروکینون این فرصت را برای شما فراهم می‌سازد.

کرم حاوی اسید کوجیک و یا ملاپلکس

هر دوی این مواد روشن کننده‌ی پوست هستند، اما نسبت به هیدروکینون، ملایم‌تر بوده و کمتر تحریک کننده هستند. به بیان دقیق‌تر، این مواد سرعت تولید رنگ‌دانه‌های تیره را در پوست شما کاهش می‌دهند. در نتیجه، سلول‌های پوستی جدید در حال تولید، روشن‌تر خواهند بود و زمینه‌ی ظهور ملاسما را مشکل‌تر خواهند کرد.

ترتینوئین

این یک نوع ویتامین A است که میزان پوسته ریزی سلول‌های مرده‌ی پوست را افزایش می‌دهد. این امر می‌تواند به محو شدن سریع ملاسما کمک کند.