زرد زخم یک نوع عفونت حاد باکتریایی است که در سطح پوست رخ می‌دهد و بسیار رایج است. این عارضه با بروز جوش و چرک دانه‌هایی که روی سطح آنها یک پوسته عسلی رنگ وجود دارد، خود را نشان می‌دهد. زرد زخم باعث ایجاد زخم و تاول روی پوست می‌شود. این بیماری معمولاً جدی و خطرناک نیست و اغلب پس از شروع درمان در عرض یک هفته بهبود می‌یابد.

علائم زرد زخم

زرد زخم دو نوع اصلی دارد.

زرد زخم غیرتاولی

در زردزخم غیرتاولی، زخم‌های قرمز رنگی در اطراف دهان و بینی به وجود می‌آیند (گاهی اوقات نیز در اندام‌ها ظاهر می‌شوند). زخم به محض اینکه ترک برداشت و مایع یا چرک داخل آن خارج شد، یک پوسته ضخیم و زرد رنگ مایل به قهوه‌ای روی آن تشکیل می‌شود. هنگامی که پوسته خشک شد، یک لکه قرمز رنگ در محل آن باقی می‌ماند که معمولاً بدون باقی ماندن جای زخم بهبود می‌یابد. در موارد نادر، ممکن است علائم زردزخم شدید باشند طوری که بیمار تب کند و غده‌های او متورم شوند. معمولاً 70 درصد از تمامی افراد مبتلا به زرد زخم، به زرد زخم غیرتاولی (زرد زخم واگیردار) دچار می‌شوند.

زرد زخم تاولی

زرد زخم تاولی عمدتاً نوزادان و کودکان زیر 2 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این نوع زردزخم، تاول‌های پر از مایع متوسط تا بزرگی روی بالاتنه، پاها و بازوها ظاهر می‌شوند. پوست اطراف تاول‌ها قرمز و خارش‌دار است اما زخم نمی‌شود. تاول‌ها اغلب به سرعت گسترش می‌یابند و در نهایت ترک برمی‌دارند، مایع چرک داخل آنها خارج می‌شود و یک پوسته زرد رنگ در جای آنها باقی می‌ماند. پوسته زرد زنگ معمولاً بدون اینکه جای آن باقی بماند، بهبود می‌یابد.

اگر چه تاول‌ها دردناک نیستند، اما ممکن است خارش زیادی داشته باشند. بیمار باید سعی کند که به تاول‌ها دست نزند و روی آنها خراش ایجاد نکند.

بروز تب و تورم غدد، در بیماران مبتلا به زرد زخم تاولی شایع است. این نوع زرد زخم ناشی از باکتری‌های خاصی به نام استافیلاکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus) است که با ترشح نوعی سم، لایه‌های پوست را مورد هدف قرار می‌دهند.

علل ایجاد زرد زخم

زردزخم به دلیل وجود دو نوع باکتری ایجاد می‌شود که عبارتند از:

• استافیلاکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus)
• استرپتوکوک پیوژنز (Streptococcus pyogenes)

هر دو نوع این باکتری‌ها بدون ایجاد هیچ ‌گونه خطری، روی پوست انسان وجود دارند. زمانی که یک زخم یا بریدگی روی پوست ایجاد شود، این باکتری‌ها باعث عفونت پوست می‌شوند. به‌طور معمول زرد زخم در بزرگ‌سالان ناشی از آسیب دیدن پوست است؛ این آسیب معمولاً توسط بیماری‌های دیگری مانند درماتیت یا التهاب پوست ایجاد می‌شود.

کودکان معمولاً پس از برش و خراش برداشتن پوست یا نیش حشرات دچار زرد زخم می‌شوند. با این حال امکان دارد کودکان نیز بدون اینکه پوستشان هیچ ‌گونه آسیب ظاهری ببیند، آلوده به زرد زخم شوند.

یک شخص می‌تواند با دست زدن به وسایلی مانند ملحفه، حوله، اسباب‌بازی و لباس، که یک فرد آلوده با آنها تماس داشته است دچار زرد زخم شود. پس از اینکه شخصی آلوده به زرد زخم شد، به راحتی می‌تواند آن را به افراد دیگر انتقال دهد.

استافیلاکوکوس اورئوس، سمی تولید می‌کند که باعث می‌شود زرد زخم به پوست اطراف منتشر شود. این سم به پروتئینی حمله می‌کند که به حفظ همبستگی سلول‌های پوستی کمک می‌کند. به محض اینکه این پروتئین آسیب دید، باکتری‌ها می‌توانند به سرعت گسترش یابند.

تشخیص زرد زخم

تشخیص زرد زخم نسبتاً آسان است؛ این کار با معاینه دقیق محل‌های آسیب‌دیده انجام می‌شود. احتمالاً پزشک در مورد هر گونه برش، خراش یا نیش حشرات که اخیراً ایجاد شده باشد از بیمار یا والدین او سؤال می‌پرسد. او همچنین سعی می‌کند بفهمد که آیا زرد زخم به دلیل وجود سایر بیماری‌های پوستی بروز کرده یا خیر.

در صورتی که بیمار به موارد زیر دچار باشد، ممکن است پزشک انجام آزمایش‌هایی خاصی را به او دستور دهد:

• علائم بسیار شدید هستند و به بخش‌های زیادی از بدن گسترش یافته‌اند.
• بیمار به روش‌های درمانی انجام‌شده، جواب نمی‌دهد و بهبود نمی‌یابد.
• عفونت دوباره عود کرده باشد.

درمان زرد زخم

هدف از درمان زرد زخم، سرعت بخشیدن به روند بهبودی بیمار، بهبود ظاهر پوست او و جلوگیری از بروز عوارض جانبی و انتشار عفونت است. شیوه درمان به نوع زردزخم و شدت علائم بیمار، بستگی دارد.

آنتی‌بیوتیک‌های موضعی

آنتی‌بیوتیک‌های موضعی به‌طور مستقیم روی پوست اعمال می‌شوند. ممکن است پزشک پماد موپیروسین را تجویز کند. قبل از استفاده از پماد، پوسته روی زخم باید به آرامی برداشته شود، طوری که آنتی‌بیوتیک بتواند به عمق پوست برسد.

قبل از استفاده از آنتی‌بیوتیک موضعی، لازم است ناحیه آسیب‌دیده را با آب گرم و صابون شستشو دهید. در صورت امکان، هنگام استفاده از پماد، از دستکش‌های لاستیکی استفاده کنید. پس از مصرف پماد، دست‌ها را به طور کامل بشویید. معمولاً بیمار باید ظرف مدت 7 روز به درمان پاسخ دهد.

آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی

آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی زمانی تجویز می‌شوند که زردزخم بسیار گسترده باشد و یا بیمار به آنتی‌بیوتیک‌های موضعی جواب نداده باشد. نوع آنتی‌بیوتیک به شدت علائم، عفونت و همچنین عوامل دیگری مانند سایر بیماری‌های فرد و آلرژی‌هایی که نسبت به داروها دارد، بستگی دارد.

مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک معمولاً حدود 7 روز طول می‌کشد. لازم است دوره درمان را تکمیل کنید، حتی اگر علائم بیماری از بین رفته باشند.

یک کودک می‌تواند 24 ساعت بعد از شروع مصرف آنتی بیوتیک یا هنگامی که زخم‌ها پوسته پوسته شده و بهبود یافتند، به مدرسه برود.

از بین بردن جای زرد زخم

میکرودرم ابریژن

بعد از اینکه زرد زخم به‌طور کامل ریشه کن شد برای از بین بردن جای زخم آن با روش میکرودرم، نزد یک متخصص پوست یا جراح پلاستیک بروید. میکرودرم یکی از محبوب‌ترین روش‌های درمان جای زخم صورت است. در این روش، لایه‌ی بیرونی پوست آسیب‌دیده با استفاده از ابزاری از جنس الماس برداشته می‌شود؛ این کار باعث تحریک رشد یک پوست جدید نیز می‌شود.

لایه‌برداری شیمیایی

برای انجام لایه‌برداری شیمیایی، با یک متخصص پوست مشورت کنید. لایه‌برداری شیمیایی روشی است که به جای استفاده از ابزارهای مکانیکی با استفاده از مواد شیمیایی قوی، لایه‌ی آسیب‌دیده پوست را از بین می‌برد. قدرت مواد شیمیایی به کار گرفته شده به اندازه جای زخم و مقدار پوستی که قرار است از بین برود، بستگی دارد. اگر چه لایه‌برداری شدید، جای زخم‌های عمیق را نیز از بین می‌برد اما گاهی اوقات منجر به ناهمواری در رنگ‌دانه‌هایی می‌شود که در پوستی که تازه رشد کرده است وجود دارند.

لیزردرمانی

انواع مختلفی از لیزرها وجود دارد که می‌تواند ظاهر جای زرد زخم‌هایی که از دوران کودکی به جا مانده‌اند، را بهبود بخشد. لیزر مانند میکرودرم یا لایه‌برداری شیمیایی می‌تواند لایه رویی پوست را از بین ببرد. لیزر همچنین می‌تواند پالس‌های نوری را به‌طور مستقیم به لایه‌های عمیق پوست بفرستد و با تحریک تولید کلاژن، جای زخم‌های داخلی را بهبود بخشد؛ این کار آسیب‌هایی که به لایه‌های عمیق پوست وارد شده را ترمیم می‌کند.

جلوگیری از گسترش عفونت 

•  اگر دچار زردزخم هستید، همیشه از یک لیف حمام و حوله تمیز استفاده کنید.
• اجازه ندهید هیچ کسی از حوله، لباس، ریش‌تراش و دیگر وسایل شخصی شما استفاده کند.
• از دست زدن به تاول‌هایی که مایع درون آنها به بیرون تراوش کرده، خودداری کنید.
• بعد از دست زدن به ناحیه زرد زخم، دست‌های خود را به‌طور کامل بشویید.
• برای جلوگیری از ابتلا به عفونت، پوست خود را تمیز نگه دارید. برش‌ها و خراش‌های جزئی که روی پوستتان ایجاد شده است را با آب و صابون تمیز بشویید. برای این کار می‌توانید از صابون‌های ضدباکتری استفاده کنید.