پوست شما ممکن است میزبان مقادیر کمی قارچ باشد اما مشکلات زمانی بروز پیدا می‌کنند که شروع به تکثیر کرده و رشد بیش از حد داشته باشند. بیماری‌های قارچی می‌توانند هر فردی را مبتلا کنند. عفونت‌های قارچی ممکن است با شدت‌های مختلفی از نوع سطحی تا تهدیدکننده‌ی حیات متغیر باشند. عفونت‌های قارچی که تنها بر لایه‌های بالایی پوست تاثیر می‌گذارند به آسانی قابل درمان بوده و تاثیر نسبتاً کمی بر کیفیت زندگی می‌گذارند. هر چند در صورتی که عفونت قارچی وارد جریان خون شود، عواقب آن می‌تواند مرگبار باشد.

انواع متداول عفونت‌های قارچی پوست

کچلی قارچی (عفونت‌های تینه‌آ). عفونت‌های قارچی نام گروهی از بیماری‌ها است که در اثر یک قارچ ایجاد شده‌اند. انواع کچلی (Tinea) شامل کرم حلقوی، پای ورزشکار و خارش کشاله‌ی ران هستند. شما در اثر تماس با یک فرد آلوده، سطوح مرطوب مانند کف حمام یا حتی تماس با حیوان خانگی دچار این بیماری می‌شوید.

كچلي‌ تغييردهنده‌‌ی رنگ‌ (تینه‌آ ورسيكالر). قارچ پیتروسپروم اوال (pityrosporum oval) نوعی مخمر است که در سطح پوست یافت می‌شود. این قارچ معمولاً موجب مشکلات سلامتی نمی‌شود. هر چند گاهی اوقات این مخمر شروع به رشد خارج از کنترل کرده و بر رنگ طبیعی یا رنگدانه‌های پوست تاثیر می‌گذارد. در این صورت ممکن است بخش‌هایی از پوست روشن‌تر یا تیره‌تر شوند. این وضعیت تحت عنوان تینه‌آ ورسيكالر یا ورسیکالر پیتریازیس شناخته می‌شود.

کچلی قارچی

علائم و نشانه‌ها بر اساس محل آن در روی بدن:

• پاها (کچلی پا یا بیماری پای ورزشکار): علائم عفونت قارچی بر روی پا شامل قرمزی، تورم، پوست انداختن و خارش پوست در بین انگستان پا می‌باشد. کف و پاشنه‌ی پا هر دو تحت تاثیر قرار می‌گیرند. در موارد شدید ممکن است پا دچار تاول شود.
• پوست سر (عفونت قارچی سر): عفونت قارچی بر روی پوست سر معمولاً بصورت یک نقطه‌ی کچل پوسته پوسته، خارش‌دار و دایروی می‌باشد. اندازه‌ی این نقطه‌ی طاس می‌تواند بیشتر شده و در صورت پخش شدن عفونت نیز ممکن است تکثیر پیدا کند. قارچ موی سر بیشتر در کودکان شایع است.
• کشاله‌ی ران (تینه‌آ کروریس یا خارش کشاله‌ی ران): عفونت قارچی در کشاله‌ی ران به صورت نقطه‌های پوسته پوسته، خارش‌دار و قرمز بوده و معمولاً در سمت داخلی چین‌های پوست ران ظاهر می‌شوند.
• عفونت قارچی ریش: علائم عفونت قارچی بر ریش شامل نقطه‌های پوسته پوسته، خارش‌دار و قرمز روی گونه، چانه و بالای گردن می‌باشد. این نقطه‌ها ممکن است دلمه ببندند یا چرکین شوند و مو در آن ناحیه دچار ریزش شود.

تشخیص

عفونت‌های قارچی توسط پزشک متخصص و با معاینه‌ی چشمی ناحیه‌ی مورد نظر قابل تشخیص هستند. این تشخیص را می‌توان با گرفتن نمونه‌ی پوست در محل عفونت – برای مثال با خراش دادن ملایم ناحیه‌ی مرطوب پوست سر با چاقوی جراحی کُند یا مسواک – و آزمایش سلول‌های جمع‌آوری شده در آزمایشگاه تایید کرد. همچنین زمانی که نوعی عفونت قارچی را در یک اتاق تاریک و با استفاده از نور آبی مخصوص که لامپ وود نام دارد، مشاهده کرد بصورت فلورسنت دیده می‌شود. تمام قارچ‌ها فلورسنت نیستند بنابراین نمی‌توان این آزمایش را برای تشخیص قطعی پوست قارچی یا عفونت پوست سر استفاده کرد.

درمان

درمان عفونت قارچی بستگی به موقعیت آن بر روی بدن و شدت عفونت دارد. برخی انواع عفونت قارچی را می‌توان با داروهای بدون نسخه درمان کرد، اما انواع دیگر آن نیاز به درمان قارچ پوستی با داروهای ضدقارچ تجویزی دارد.

• عفونت قارچی بر روی پوست مانند پای ورزشکار (عفونت قارچی پا) و خارش کشاله ران (تینه‌آ کروریس) را معمولاً می‌توان با کرم‌ها، لوسیون‌ها یا پودرهای ضد قارچ بدون نسخه که برای دو تا چهار هفته بر روی پوست استفاده می‌شوند درمان کرد. محصولات بدون نسخه‌ی متعددی برای درمان عفونت قارچی وجود دارد از جمله:
• کلوتریمازول (Lotrimin ,Mycelex)
• میکونازول (ضدقارچ آلوئه‌وستا،Azolen، ضدقارچ Baza، ضدقارچ کارینگتون، پاک‌کننده‌ی اسیدسیتریکCruex ،DermaFungal Desenex ،Fungoid Tincture ،Micaderm ،Micatin ،Micro-Guard ،Miranel ،Mitrazol ،Podactin، ضدقارچ Remedy، ضدقارچ Secura)
• تربینافین (Lamisil)
• کتوکونازول (Xolegel)

برای کرم‌ها، لوسیون‌ها یا پودرهای بدون نسخه طبق دستورالعمل‌های نوشته شده بر روی برچسب بسته عمل کنید. در صورتی که عفونت از بین نرفت و یا بدتر شد با پزشک خود مشورت نمایید.

• عفونت قارچی روی پوست سر (کچلی قارچی سر) معمولاً نیاز به درمان از طریق داروی ضدقارچی تجویزی که یک تا سه بار در هر ماه مصرف می‌شود، دارد. کرم‌ها، لوسیون‌ها یا پودرها تاثیری بر عفونت قارچی روی پوست سر ندارند. داروهای ضدقارچی تجویزی که برای درمان عفونت قارچی روی پوست سر استفاده می‌شوند عبارتند از:
• گریزئوفولوین (Grifulvin V، Gris-PEG)
• تربینافین
• ایتراکونازول (Onmel، Sporanox)
• فلوکونازول (Diflucan)

پیشگیری

• پوست خود را تمیز و خشک نگه دارید.
• کفش‌هایی را بپوشید که گردش هوا در آن وجود داشته باشد.
• در محل‌هایی مانند رختکن یا حمام‌های عمومی پابرهنه راه نروید.
• ناخن‌های پا و دست خود را کوتاه و تمیز نگه دارید.
• جوراب‌ها و لباس زیر خود را حداقل روزی یک بار تعویض کنید.
• لباس، حوله، ملافه یا دیگر وسایل شخصی خود را با شخصی که مبتلا به عفونت قارچی است شریک نشوید.

کچلی تغییردهنده‌ی رنگ (تینه‌آ ورسیکالر)

عوامل ایجاد بیماری تینه‌آ ورسیکالر

این بیماری زمانی رخ می‌دهد که قارچ پیتروسپروم اوال به سرعت بر روی سطح پوست رشد می‌کند. پزشکان از علت بروز چنین وضعیتی مطمئن نیستند. هر چند برخی عوامل ممکن است موجب افزایش رشد این مخمر روی پوست شود. این عوامل عبارتند از:

• هوای گرم و مرطوب
• تعریق بیش از حد
• پوست چرب
• ضعف سیستم ایمنی بدن
• تغییرات هورمونی

تینه‌آ ورسیکالر می‌تواند در افرادی با تمام خصوصیات نژادی رخ دهد. هرچند این بیماری بیشتر در نوجوانان و جوانان شایع است. در بزرگسالان در صورتی که شخص به یک منطقه با آب و هوای نیمه‌گرمسیری برود احتمال ایجاد این بیماری وجود دارد.

علائم

قابل توجه‌ترین علائم و نشانه‌های تینه‌آ ورسیکالر ایجاد لکه‌های رنگی بر روی پوست است. این لکه‌ها ممکن است:

• روشن‌تر (شایع‌تر) یا تیره‌تر از پوست اطراف باشند.
• صورتی، قرمز، برنزه یا قهوه‌ای باشند.
• خشک، خارش‌دار و فلس‌مانند باشند.
• بصورت برجسته‌تر و برنزه باشند.
• در هوای خنک‌تر و کم رطوبت‌تر ناپدید شوند.

 تشخیص

در صورتی که لکه‌های رنگی عجیب بر روی پوست شما ظاهر شده باشند و نمی‌توانید آنها را در خانه درمان کنید، به پزشک مراجعه نمایید. پزشک پوست شما را معاینه کرده و اغلب با نگاه کردن به این لکه‌ها می‌تواند وجود بیماری تینه‌آ ورسیکالر را تشخیص دهد.

اگر تنها با نگاه کردن به لکه‌ها نتوان تشخیص داد، ممکن است پزشک نمونه‌ای از پوست بگیرد. به این منظور از طریق خراش دادن ملایم پوست سلول‌ها جهت آزمایش جدا می‌شوند. سپس سلول‌ها در زیر یک میکروسکوپ بررسی شده تا تشخیص داده شود که آیا حاوی مخمری که موجب این وضعیت شده است، می‌باشند یا خیر.

همچنین ممکن است پزشک از یک لامپ وود برای مشاهده‌ی پوست شما استفاده نماید. این وسیله‌ی مخصوص که در آن از نور ماوراء بنفش استفاده می‌شود، در فاصله‌ی 10 تا 15 سانتی‌متری پوست شما قرار می‌گیرد. در صورت وجود مخمر، پوست در زیر نور به رنگ زرد یا سبز دیده می‌شود.

درمان

در صورتی که علائم و نشانه‌های شما شدید نباشد، می‌توان این بیماری را در خانه درمان کرد. کرم‌ها یا شامپوهای ضد قارچ بدون نسخه ممکن است در از بین بردن عفونت موثر باشند. نمونه‌هایی از داروهای بدون نسخه که می‌توان برای درمان تینه‌آ ورسیکالر استفاده کرد عبارتند از:

• کلوتریمازول (Lotrimin AF، Mycelex)
• میکونازول (Monistat، M-Zole)
• سلنیوم سولفاید (Selsun Blue shampoo)
• تربینافین (Lamisil)

اگر به دنبال درمان تینه‌آ ورسیکالر هستید، ممکن است پزشک شما داروهای مختلفی را برای کمک به درمان این بیماری تجویز کند. برخی داروها کرم‌های موضعی هستند که می‌توان مستقیم بر روی پوست استعمال کرد. برای مثال:

• سیکلوپیروکس (Loprox، Penlac)
• کتوکونازول (Extina، Nizoral)

همچنین ممکن است پزشک شما قرص‌هایی برای درمان این بیماری تجویز کند. نمونه‌هایی از این داروها عبارتند از:

• فلوکونازول (Diflucan)
• ایتراکونازول (Onmel، Sporanox)
• کتوکونازول (Extina، Nizoral)

پیشگیری

پیشگیری از بازگشت و عود این بیماری می‌تواند مشکل باشد. در صورت تشخیص بیماری تینه‌آ ورسیکالر و درمان موفقیت‌آمیز آن، می‌توان اقداماتی را برای پیشگیری از عفونت در آینده انجام داد. از جمله:

• پرهیز از گرمای بیش از حد
• پرهیز از برنزه کردن یا قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب
• اجتناب از تعریق بیش از حد
• مصرف داروهای تجویزی