علت و درمان بیماری پوستی صدف (پسوریازیس)
صدف یا پسوریازیس یک عارضه پوستی شایع است که به شکل ضایعات دائمی و پوسته‌دار می باشد. بیماری پسوریازیس ممکن است تنها به صورت چند لکه پوست پوسته مانند اندازه پوسته‌های شوره سر بروز کند. اما در مواردی هم ممکن است میزان شدت بیماری و ضایعه پوستی بیشتر باشد و نواحی بزرگتری از پوست را نیز درگیر کند. درمان پسوریازیس بطور قطعی و کامل وجود ندارد اما با به‌کارگیری روش‌هایی می‌توان بیماری و علائم آن را کنترل کرد و زندگی را برای فرد مبتلا بسیار آسان‌تر نمود. متخصصین پوست و موی ما، برنامه‌ی درمانی بیماران مبتلا به پسوریازیس را با این هدف تدوین می‌کنند که میزان ناراحتی و نارضایتی بیمار از وضعیت خود به حداقل میزان ممکن برسد.
فهرست مطالب
علل بروز بیماری صدف (پسوریازیس)
علل اصلی بروز این بیماری مشخص نیستند. اما تصور می‌شود که این بیماری مربوط به مشکلات سیستم ایمنی بدن می‌شود. به طور مشخص‌تر، چرخه‌ی حیات در یکی از سلول‌های بدن تغییر می‌یابد. این سلول یکی از سلول‌های بدن از نوع گلبول سفید است که لنفوسیت T نام دارد. این سلول‌ها در حالت عادی در نواحی مختلف بدن حرکت می‌کنند و با عوامل خارجی و مخرب در بدن مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها، مبارزه می‌کنند. اما در افراد مبتلا به پسوریازیس، سلول‌های لنفوسیت T اشتباها به پوست حمله می‌کنند. نتیجه‌ی این حمله این است که سلول‌ها در سطح پوست شروع به تکثیر می‌کنند و این موضوع منجر به تشکیل یک لایه‌ی ضخیم و برجسته‌ی صدف مانند بر روی پوست می‌شود که ممکن است دردناک باشد یا خارش داشته باشد.
تحقیقات نشان داده است بیماری پسوریازیس می‌تواند ارثی باشد، اما برخی عوامل محیطی نیز به این بیماری ارتباط داده شده‌اند. عوامل تحریک کننده‌ای که می‌توانند احتمال بروز بیماری را افزایش دهند، عبارتند از عفونت، استرس، مصرف بیش از حد الکل و مصرف برخی از داروهای خاص.
انواع پسوریازیس
بیماری پسوریازیس دارای انواع مختلفی است که هر یک، قسمت خاصی از بدن را درگیر می‌کند و دارای علائم خاصی است. انواع متدوال بیماری پسوریازیس که در این مرکز نیز درمان می‌شوند، عبارتند از:
پسوریازیس پلاکی. این شایع‌ترین نوع این بیماری است که باعث شکل‌گیری یک ضایعه پوستی برآمده‌ی خشک به رنگ قرمز می‌شود که سطح آن با پوسته‌های نقره‌ای رنگ پوشیده شده است. این ضایعه ممکن است دردناک باشد یا خارش داشته باشد و ممکن است در هر جایی از بدن و حتی در داخل دهان ایجاد شود.
پسوریازیس پوست سر. این نوع از پسوریازیس به شکل ضاعلت پوستی قرمز رنگ و خارشداری است که در کف سر ایجاد می‌شود و در سطح آن پوسته‌های نقره‌ای رنگ وجود دارند. ممکن است این ضایعات پوستی از خط رویش مو نیز عبور کنند و معمولا پوسته‌هایی که از سطح پوست جدا شده‌اند در لابه‌لای موها دیده می‌شوند.
پسوریازیس خالدار. این نوع از پسوریازیس عمدتا در جوانان و نوجوانان ایجاد می‌شود. این بیماری معمولا بر اثر نوعی عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود و ضایعات پوستی ناشی از آن به شکل نقاط کوچکی مانند قطره است که در تنه، بازو‌ها، پاها و کف سر ایجاد می‌شود. سطح پوسته‌ای که روی این ضایعات پوستی را پوشانده است، تقریبا نرم است. پسوریازیس خالدار گاهی به خودی‌خود برطرف می‌شود، البته ممکن است این بیماری به صورت دوره‌ای عود کند.
پسوریازیس ناخن. این نوع از پسوریازیس بر روی ناخن انگشتان دست و پا ایجاد می‌شود. این بیماری موجب شکل‌گیری حفره‌هایی در ناخن، تغییر رنگ ناخن، رشد غیرطبیعی ناخن و گاها جدا شدن ناخن از بستر خود می‌شود.
پسوریازیس معکوس. این نوع پسوریازیس معمولا در نواخی زیر بغل، زیر سینه‌ها و نواحی تناسلی ایجاد می‌شود و به شکل پوسته‌های صاف با سطحی هموار است که قرمز و ملتهب هستند و معمولا بر اثر سایش یا تعریق ملتهب‌تر می‌شوند. این نوع از پسوریازیس ممکن است در ابتدا بر اثر عفونت قارچی ایجاد شود.
پسوریازیس چرک‌دار (یا دانه‌چرکی). نوعی نادر از پسوریازیس است که ممکن است به صورت ضایعات پوستی گسترده و یا کوچک بر روی دست‌ها، سر انگشتان و یا پاها ایجاد شود. در این ضایعات پوستی، تاول‌های چرکی وجود دارد که به سرعت رشد می‌کنند و شکل می‌گیرند. پسوریازیس چرکی می‌تواند باعث بروز تب، لرز و اسهال در بیمار نیز بشود.
پسوریازیس اریترودرمیک. این نوع از پسوریازیس از تمامی انواع دیگر کمتر شایع است و تمامی سطح پوست بدن را با ضایعات التهابی قرمز رنگ پوشش می‌دهد و این شایعات ممکن است به شدت خارش داشته باشند یا باعث سوزش شوند.
پسوریازیس با آرتریت. این بیماری نه تنها باعث ملتهب شدن، پوسته پوسته شدن پوست می‌شود بلکه باعث ناهموار شدن و تغییر رنگ ناخن‌ها و همچنین تورم و درد مفاصل نیز می‌شود. علائم این بیماری می‌تواند خفیف یا شدید باشد و در موارد بسیار شدید ممکن است باعث ایحاد دفرمیتی (تغییر شکل مفصل) شود.
اگر شما علائم مشابه با بیماری پسوریازیس را دارید و فکر می‌کنید که شاید به این بیماری مبتلا هستید، به شماتوصیه می‌کنیم که حتما به یک متخصص پوست مراجعه کنید. معمولا بیماری پسوریازیس موجب ناراحتی بیمار و ایجاد اختلال در کارهای روزمره‌ی او می‌شود. پزشک متخصص می‌تواند تشخیص دهد که آیا شما به بیماری پسوریازیس مبتلا هستید یا خیر و به شما کمک کند که علائم بیماری را کنترل کنید.
درمان بیماری صدف (پسوریازیس)
اصلی‌ترین هدف از روشهای درمانی بیماری پسوریازیس، متوقف کردن روند سریع تکثیر سلولی در سطح پوست و کاهش پوسته‌پوسته شدن پوست می‌باشد. هرچند درمان قطعی و دائمی برای این بیماری وجود ندارد اما با به‌کارگیری روشهای مختلفی می‌توان علائم ناشی از بیماری را به طور چشمگیری بهبود داد و از جمله، خارش، التهاب، درد و پوسته‌پوسته شدن پوست را برطرف کرد. در اغلب موارد، بیماری پسوریازیس دارای یک چرخه است که طی آن در یک مدت زمان چند هفته‌ای عود می‌کند و دوباره موقتا برطرف می‌شود. با اعمال روشهای درمانی حتی گاهی اوقات می‌توان کاری کرد که بیماری مجددا عود نکند.
ما معمولا سه نوع درمان مختلف برای این بیماری پیشنهاد می‌کنیم. درمان با داروهای موضعی، نوردرمانی و داروهای سیستمیک (خوراکی یا تزریقی).
درمان با داروی موضعی
کرم یا پمادهای موضعی می‌توانند به تنهایی پسوریازیس خفیف تا متوسط را درمان کنند. داروهایی که متخصصین ما معمولا تجویز می‌کنند عبارتند از:
کورتیکواستروئیدهای موضعی؛
آنالوگ ویتامین D؛
آنترالین؛
رتینوئیدها موضعی
مهارکننده‌های کلسینورین؛
اسید سالیسیلیک؛
قطران زغال سنگ؛ و
مرطوب‌کننده‌ها .
نوردرمانی
در روش نور درمانی یا فوتوتراپی از اشعه ماورائبنفش طبیعی یا مصنوعی برای کاهش علائم بیماری استفاده می‌شود. ممکن است این روش به تنهایی و یا همراه با سایر روشهای درمانی تجویز شود. روشهای مختلف نوردرمانی عبارتند از:
نور خورشید
فتوتراپی UVB
درمان UVB با باند باریک
درمان جکرمن ( Goeckerman)
فتوشیمی درمانی یا مصرف داروی پسورالن همراه با نوردرمانی با ماوراء بنفش (PUVA)؛
داروهای خوراکی و تزریقی
پسوریازیس بسیار شدید یا مواردی که به سایر درمان‌ها پاسخگو نیست، ممکن است به داروهای خوراکی یا تزریقی پاسخگو باشد. این داروها معمولا تنها برای یک دوره‌ی کوتاه استفاده می‌شوند و موقتا جایگزین روشهای درمانی دیگر می‌شوند. پزشک شما ممکن است در این موارد یکی از داروهای زیر را تجویز کند:
رتینوئیدها
متوتروکسات
سیکلوسپورین. داروهایی که عملکرد سیستم ایمنی بدن را تغییر می‌دهند
داروهای دیگر، از جمله تیوگوانین و هیدروکسی اوره
مشاوره رایگان شبانه روزی